İmvakta Türk-İslam Eserleri̇ndeki̇ Esteti̇k Anlatıldı

Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Türk-İslam Sanatları Anabilim Dalı Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Oktay Gündogdu, “Türk-İslam eserlerindeki nakışların gerçeklerden ziyade üsluplaştırılarak verilmesinin ardındaki temel sebep: Allah’ı aramak ve ona kavuşma arzusudur” dedi.

İmam Hatip Lisesi ve İlahiyat Fakültesi Kurma ve Koruma Vakfı (İMVAK) tarafından “Türk-İslam Sanatlarında Estetik” konulu konferans düzenlendi. Konferansa Dr. Öğr. Üyesi Oktay Gündogdu, konuşmacı olarak katıldı. Gündogdu, sanat ve estetik, Türk-İslam dönemine ait sanat eserleri, süsleme unsurları ve sembolik motifleri göstererek bunların estetik açıdan değerlendirmelerini yaptı.

Sanat, estetik, İslam ve insan, İslam ve sanat, sanat tarihi gibi konular hakkında ayrıntılı bilgi veren Gündogdu, “Sanat, insanın iç dünyasının dışarıya açılan penceresi, içeride bulunan güzel duyguların başkalarında his ve heyecan uyandıracak şekilde büyük bir titizlikle dışarıya yansıtılmasıdır. Çeşitli maddelere güzel ve hünerli şekilde biçim verilmesidir. Akıl ve gönül dünyasına hitap etmesi nedeniyle tesir alanı oldukça geniştir. Sanatın ruhu estetiktir. İnsanın haz duyduğu ve hissiyatlarına dokunan birçok şey güzel veya estetik olarak tanımlanır. Eskilerin ’Bediiyyat’ olarak ifade ettiği bu kavram öz Türkçe de ’Gözel’ kelimesi ile karşılık bulur. Eserler üzerindeki işleniş tarzının incelenmesiyle de güzelliğin bilimi olarak ifade edilir” dedi.

Gündogdu, Kur’an ve hadislerden hareketle sanatın İslam ve tasvir boyutunu, camilerdeki nakışların nasıl olması gerektiğini ve bu nakışlara olan bakış açısını değerlendirdi. Gündogdu, çok kubbeli camilerde ana kubbe, yarım kubbe, çeyrek kubbe ve boy hizasına kadar inen dış avlu kapılarına doğru kademeli bir seyrin izlenmesinin tesadüfi olmadığına dikkat çekti.

Sanatçının içerisinde yaşadığı toplumun kültürel özellikleri, inanç esasları, değer yargıları, çevre şartları gibi pek çok unsurdan etkilendiğini buna ait çok sayıda örneğin İslam sanatlarında görüldüğünü ifade eden Gündogdu, farklı bölgelerdeki sanatçıların eserlerinden örnekler göstererek bu eserlerin öne çıkan özelliklerinden bahsetti. Gündogdu’nun hat sanatlarında kullanılan sembolik ifadeleri ayrıntılarıyla analiz etmesi de katılımcıların büyük ilgisini çekti.

İMVAK Mütevelli Heyeti üyesi Ali Ilıca ise Dr. Öğretim Üyesi Oktay Gündogdu’nun köyler dahil Çorum genelinde tespit edilen kültür varlıklarının kayıt altına alınması amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde proje yürüttüğünü belirterek, bu projenin kent tarihi ve araştırmacılar açısından önemli olduğunu ifade etti.