İkli̇m Deği̇şi̇kli̇ği̇ne Karşı Sürdürülebi̇li̇r Akıllı Mahalle

Dünyadaki enerjinin önemli bir bölümünü tüketen ve sera gazı oluşumuna neden olan binaların emisyonlarının azaltılarak, sürdürülebilirliğinin artırılması için Yaşar Üniversitesi’nde ’Sürdürülebilir Akıllı Mahalle Modeli’ geliştirildi.

Yaşar Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde yürütücülüğünü Doç. Dr. Ebru Alakavuk’un yaptığı ’Sürdürülebilir Akıllı Mahalle Modeli’ projesi, iklim değişikliği ile mücadelede önemli rol oynayacak. Bilimsel Araştırma Projesi (BAP) olarak yürütülen çalışmanın bilimsel çıktıları aynı zamanda Yaşar Üniversitesi, Bornova Belediyesi, Almanya’dan Heidelberg Belediyesi ve Enerji Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği’nin (ENSİA) ortakları olduğu AB destekli Bornberg Projesi’nde de kullanılacak. Proje ile oluşturulacak akıllı mahallelerde sıfır atık ve sürdürülebilir yeşil enerji kullanımının yaygınlaştırılması amaçlanıyor.

Bilimsel bakış açısı

Emisyonların azaltılarak sıfıra indirgenmesinin amaçlandığı proje ile Akdeniz ve Ege bölgeleri ile benzer iklim tiplerine sahip kentlerin sürdürülebilir ve akıllı bir çehre edinebilmeleri sağlanacak. Ayrıca bilimsel veriler, proje bursiyeri olarak çalışmada yer alan Yaşar Üniversitesi Mimarlık Doktora Öğrencisi Duygu Çınar Umdu’nun doktora tezinde kullanılarak, sürdürülebilir ve akıllı kentsel alanların oluşturulmasına katkı sağlayacak. Projenin aynı zamanda konuyla ilgili kaynak arayışında olan araştırmacılara ve topluma kılavuz olması da hedefleniyor. Öte yandan projenin çıktıları, 1 Kasım 2023’de başlayacak ve Avrupa Birliği IPA destekli Bornberg Projesi’nde ve BORNOVA SECAP (Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı) çalışmasında kullanılacak. Bornberg Projesi ve BORNOVA SECAP çalışmalarının enerji analizleri Yaşar Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği ve Makine Mühendisliği bölümlerinin destekleri ile gerçekleştirilecek ve diğer sürdürülebilirlik kriterleri için Mimarlık Bölümü’nün BAP projesi çıktısı olan bu modelden yararlanılacak.

İki aşamalı proje

Projenin ilk aşamasında sürdürülebilir mahalle ve akıllı kent değerlendirme araçları, sertifika ve modellerinin ölçütleri araştırıldı ve bu modellerin puanlama sistemlerinin karşılaştırmalı analizleri yapıldı. Ardından projenin ikinci aşaması olarak, Akdeniz iklim tipine sahip kentlerin özelliklerine göre sürdürülebilir ve akıllı bir mahalle değerlendirme modeli için ölçüt belirlenmesi gerçekleştirildi. Aşamalar sonucunda ortaya çıkan değerlendirmeler ise kentsel alanlarda sıfır atık ve yenilenebilir enerji hedefleri ile refah seviyesi yüksek, sürdürülebilir kent toplumu düşüncesinin benimsenmesinde önemli rol oynayacak.

“Ücretsiz kaynak olacak”

Ege ve Akdeniz’in kıyı kesimleri ile benzer iklim şartlarını gösteren kentlerdeki sürdürülebilirlik için araştırmacıların yararlanabileceği ücretsiz bir veri kaynağının olmadığını belirten Yaşar Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ebru Alakavuk, “Pek çok değerlendirme aracı ve kontrol listesi modeli, sadece ekonomik ve çevresel faktörler üzerinden puanlama yapıyor. Bu puanlama modelleri yeterli olmuyor. Hem çevre ve ekonominin hem de toplumun bir arada düşünüldüğü karma hesaplama modelleri ile puanlama yapılması daha yararlı olabilir. Bu araştırma özgün bir karma hesaplama modeli geliştirmek için yapıldı” dedi.