Avrupa’dan getirilen ‘yitik lale’ 127 yıl sonra Amasya’da çoğaltılmaya başlandı

Türkiye’ye özgü bir tür olan, 1896 yılından bu yana doğadan kaybolduğu rapor edilen “yitik lale” yıllar önce götürüldüğü Avrupa’dan 4 yıl önce soğanının getirildiği anavatanı Amasya’nın Merzifon ilçesinde çoğaltılmaya başlandı. Bu yıl 9 tane lale çiçek açtı. Yeni hedef ise il genelinde doğada yaygınlaşması.

Fotoğrafı ’Türkiye Bitkileri Listesi Kitabı’na kapak olmuştu

İlk kez 1892’de Alman bahçıvan Mühlendorff tarafından toplanarak Avrupa’ya gönderilip “tulipa sprengeri” adıyla bilim dünyasına tanıtıldıktan sonra en son 1896’da doğada görülen bitkinin Anadolu’da varlığının sona erdiği kayıtlara geçmişti. Avrupa’da az sayıdaki özel bahçede süs bitkisi olarak varlığını devam ettirebilen gizemli bitkinin çekilmiş fotoğrafı Türkiye Bitkileri Listesi kitabına kapak olmuştu.

İstanbul Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi’nin lalenin Türkiye’ye geri getirilmesi için 2016’da başlattığı “Yitik Lale Gurbetten Sılaya Dönüyor” adlı proje sonuç verdi. İngiltere’den önce İstanbul’daki Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi’ne, sonrasın da ana vatanı Amasya’ya getirilen yitik lale soğan ve tohumları TEMA Vakfı’nın Merzifon’daki bahçesine dikilmişti. Soğan iki yıl önce iki çiçek açtı. Bu yıl ise açan çiçek sayısı 9’a ulaştı. Yeni hedef ise bu özel türün il genelinde yaygınlaştırılması.

“125 sene sonra yuvasında, vatanında çiçek açtı”

TEMA Vakfı Merzifon Temsilcisi Kadir Acar, “Lalemiz artık yitik değil. 125 sene sonra yuvasında, vatanında çiçek açtı. Avrupa’ya gitmişti. Ama ülkemize döndü. Buna sebep olanlara çok teşekkür ediyorum” dedi.

Bu yıl 9 lalenin çiçek açtığını belirten Kadir Acar, “Gelecek sene 90 tane olacak. İlerleyen yıllarda yüzlerce olacak. Doğal ortamına taşıyarak doğada yaygınlaştıracağız. Allah ömür verirse tüm Amasya’da, Merzifon’da, Gümüşhacıköy’de, Suluova’da bu çiçeğin gelişmesine, yaygınlaşmasına katkı sağlamaya çalışacağız” diye konuştu.

“Lalemizde yer üstü zenginliğimiz”

Merzifon Belediyesi’nin peyzaj çalışmalarında bu yer üstü zenginliği olan özel türü kullanmayı planladıklarını anlatan Merzifon Belediye Başkanı Alp Kargı, “Lalemizde yer üstü zenginliğimiz. Kıymetini bilmek durumundayız” şeklinde konuştu.

Bilim insanları ve gezginlerin yıllardır doğada arıyor

Lalelerin fotoğraflarını çeken vatandaşlardan Neval Aktan ise bilim insanları ve gezginlerin yıllardır şehrin zirvesindeki dağları dolaşıp doğal ortamında aradıkları gizemli bitkiyi görmenin mutluluğunu yaşadıklarını söyledi.