Aşırı Ekran Maruzi̇yeti̇, Çocukların Zekâ Geli̇şi̇mi̇nde Geri̇lemeye Sebep Olabi̇li̇r

Erken yaşta telefon, tablet ve televizyona uzun süreli maruz kalmanın çocuklarda obezite, duruş bozukluğu ve uyku sorunları gibi pek çok sağlık riskine yol açtığı biliniyor. Ekran maruziyetinin, bu fizyolojik etkilerin yanı sıra bazı gelişimsel geriliklere de sebep olabildiğini belirten Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ahmet İbrahim Bektaşoğlu, “Ekrana maruz kalan bebekler ve çocukların sözel gelişimi geri kalabilir. Göz teması ve diyalog kurmada sorun yaşayabilirler. Ayrıca, ekranın zeka testlerinde 15 puana kadar düşüşe yol açtığı çalışmalarla gösterilmiştir” dedi.

Ekran maruziyeti ile zekâ gelişimi arasında ciddi bir negatif ilişki olduğunu belirten Medicana Bahçelievler Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uzm. Dr. Ahmet İbrahim Bektaşoğlu; erken yaşta telefon, tablet ve televizyona maruz kalan çocukların karşılaşabildiği riskleri şöyle anlattı:

“Çocuklarda ekranın zararları, ağır metal zehirlenmesi kadar tehlikeli olabiliyor. Obezite, duruş bozuklukları, uyku bozuklukları Ekranın bu fizyolojik etkileri son derece önemli olmakla birlikte, bunların gölgesinde kalmış gelişimsel gerilikler de mevcuttur. Ekran maruziyeti olan bebeklerin ve çocukların sözel gelişimi geri kalıyor, diyalog kurmada ve göz temasında sorun yaşıyorlar. Ayrıca ekranın zekâ testlerinde 15 puana kadar düşüşe yol açtığı çalışmalarla gösterilmiştir.”

Çocukları ekrandan korumanın önemine vurgu yapan Uzm. Dr. Bektaşoğlu, çocuklarda aşırı ekran maruziyetinin yol açabildiği bazı sorunları şöyle sıraladı:

Yemek seçme

“Ekran maruziyeti arttıkça çocuklarda yemek seçme artar. Pütürlü ve nötr tadı olan gıdalara karşı tolerans azalır. Çocuğun damağı hassaslaşıp kolay öğürür hale gelebilir. Çiğneme-yutma azalır. Genelde ilk kaybedilenler sebzeler olur. Bazı çocuklar ise ekran eşliğinde beslendiği için ne yediğini anlamaz ve bu durum obeziteye sebep olabilir.”

Agresiflik

“Ekrana baktıkça, çocuklarda hırçınlık ve öfke nöbetleri artabilir.”

Sosyal donukluk

“Son yıllarda otizm tanısı konulan ve rehabilitasyona yönlendirilen çocukların sayısı artıyor. Bunun başlıca sebebi, ekranın verdiği zararlardır. Ekran yüzünden tanı alan ve ‘Zaten otizmliymiş’ denilen çocukların birçoğu aşırı ekran kullanımına maruz kalmış çocuklardır.”

Tatminsizlik

“Anne-babaların sıkça dile getirdiği, ‘Bir sürü oyuncağı var, hiçbiriyle oynamıyor’ ya da ‘5 dakika oynayıp bırakıyor, telefon istiyor’ şeklindeki şikayetlerin sebebi de ekranın zararlarıdır. Ekranın aşırı uyaran olması dolayısıyla, diğer seçenekler çocuklar için albenisi kaybeder.”