ABD, İngiltere ve Avustralya liderlerinden üçlü AUKUS zirvesi

ABD, İngiltere ve Avustralya liderleri, Avustralya’nın nükleer denizaltıya sahip olması ve bu alanda teknoloji paylaşımı yapılmasını içeren AUKUS anlaşması kapsamında izlenecek yol haritasını açıkladı.

ABD Başkanı Joe Biden, İngiltere Başbakanı Rishi Sunak ve Avustralya Başbakanı Anthony Albanese California eyaletinin San Diego kentinde bir görüşme gerçekleştirdi. Avustralya’nın nükleer denizaltıya sahip olması ve bu alanda teknoloji paylaşımı yapılmasını içeren AUKUS anlaşmasının detaylarının masaya yatırıldığı görüşme sonrasında liderler tarafından ortak bir yazılı açıklama yapıldı. AUKUS anlaşması kapsamında üç ülkenin ortaklaşa olarak yeni nesil denizaltı SSN-AUKUS’un üretimini gerçekleştireceği belirtilirken, Avustralya ve İngiltere’nin “geleceğin denizaltısı” olarak nitelenen SSN-AUKUS’u kullanacağı belirtildi. Ayrıca, Avustralya ve İngiltere’nin SSN-AUKUS’ları 10 yıl içinde kendi tersanelerinde inşa etmek için çalışmaya başlayacağı kaydedilen açıklamada, 2023 itibariyle ise Avustralya askeri ve sivil personelinin, ABD ve İngiltere donanma üslerinde eğitim alacakları belirtildi. Yol haritası kapsamında ABD’nin 2023, İngiltere’nin ise 2026’dan itibaren Avustralya’da denizaltılar için inşa edilen limanlara yönelik ziyaretlerini artırmayı planladığı öğrenilirken, 2030’ların başlarında kongre onayının çıkması halinde ABD’nin, Avustralya’ya en az 3 adet “Virginia” sınıfı denizaltı satmayı planladığı bildirildi.

Kraliyet donanmalarına teslim edilecek

2030’ların sonunda İngiltere’nin ilk SSN-AUKUS’u Kraliyet Donanması’na teslim edeceği ifade edilen açıklamada, 2040’ların başında ise Avustralya’da inşa edilen ilk SSN-AUKUS’un Avustralya Kraliyet donanmasına teslim edileceği belirtildi. Söz konusu yol haritası sayesinde Hint-Pasifik bölgesindeki denizaltı varlığının artacağı hatırlatılan açıklamada, bunun küresel güvenlik ve istikrara da katkı sağlayacağı ifade edildi. Öte yandan, nükleer silahların yayılmasını önleme konusundaki taahhütlerine bağlılığı sürdüren tarafların, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu ile istişareyi sürdürdüğü vurgulandı.

2021 yılında ilan edilen 3’lü güvenlik paktı AUKUS ülkelerin isimlerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmayı ifade ediyor. AUKUS’un Çin’in askeri etkinliğini artırdığı Hint-Pasifik bölgesinde istikrarı destekleme amacıyla hayata geçirildiği belirtiliyor.