İlk kez oy kullanacak gençlere öneriler

Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi için sayılı günler kaldı. Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili adayları, seçim kampanyaları için sahaya çıkmaya hazırlanıyor. İlk kez sandık başına gidecek milyonlarca gence dikkat etmeleri gereken konular üzerine önerilerde bulunan Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Aslı Topukcu, “Oy kullanma işlemine giderken mutlaka kimlik kartımız yanımızda olmalı. Pusula ve zarftaki mühürler kontrol edilmeli. Oy verme işleminin ardından pusula dışa doğru katlanarak zarfın içerisine yerleştirilmeli” dedi.

Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından açıklanan verilere göre yurt içinde kurulacak toplam 190 bin 736 sandıkta 60 milyon 904 bin 499 kişi, yurt dışında kurulacak 4 bin 969 sandıkta ise 3 milyon 286 bin 786 kişi olmak üzere toplam 64 milyon 191 bin 285 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı oy kullanacak. Yaklaşık 6 milyon genç seçmen ise ilk kez oy verecek. Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Bölümü Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Dr. Öğretim Üyesi Aslı Topukcu, ilk kez oy kullanacak genç seçmenlere önemli uyarılarda bulundu.

“Sadece mühür basılacak”

Seçmenlerin oy kullanmaya giderken mutlaka yanlarında geçerli bir kimlik belgesi olması gerektiğini belirten Dr. Öğretim Üyesi Topukcu, “Sandık görevlileri, imza karşılığında hem cumhurbaşkanı hem de milletvekili seçimleri olacağı için iki ayrı pusula verecek. İttifak yapan partiler, oy pusulasında ittifak isimleri altında yan yana yer alacak. Seçmenler, ilk önce zarf ve pusulalardaki YSK mührünü kontrol etmeli. Oy verirken, kabine cep telefonu ve fotoğraf makinesi gibi cihazlar ile girilmemeli. Sayım işlemi yapılırken, seçmen iradesinin şüpheye yer bırakmayacak şekilde oy pusulasından anlaşılması gerekmektedir. Birden fazla siyasi partiye veya bağımsız adaya ayrılan alana taşmış ‘tercih’ veya ‘evet’ mührü basılan oy pusulaları geçersiz sayılacaktır. Oy verme işlemi gerçekleştirilen pusula, dışa doğru katlanarak zarfın içine yerleştirilmeli. Hiçbir yerine mühür basılmamış, birden fazla adaya mühür basılmış, yırtık, mühür dışında seçmen tarafından pusulanın üzerine bir şey basılır veya yazılırsa pusula geçersiz sayılacaktır. Bu nedenle oyun geçerli olması için oy pusulası üstüne belirlenen yerlere gelecek şekilde mühür dışında herhangi bir işaretleme yapmamak gerekmektedir” diye konuştu.

“Tatilde oy kullanılamaz”

Yurt dışı seçmen kütüğünde kaydı bulunan her Türk vatandaşının cumhurbaşkanı seçimi ve milletvekili genel seçiminde oy kullanabileceğini belirten Topukcu, “Yurt dışı seçmen kütüğünde kaydı bulunmayan vatandaşların, oy kullanması mümkün değildir. Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı olmayan bir seçmenin; örneğin tatil nedeniyle seçim tarihini de kapsayacak şekilde yurt dışında olan bir kimsenin seçim günü yurt dışında veya gümrük kapılarında oy kullanması mümkün olmayacaktır” dedi.

“Usulsüzlüğü şikayet edin”

Oy verme işlemi sırasında usulsüzlük olduğu düşünülen bir durumla karşılaşıldığı takdirde bu durumun şikayet edilebileceğini belirten Dr. Aslı Topukcu, “Bu noktada şikayet ve itiraz usullerinin işletilmesi gerekiyor. Örneğin engelli olmamasına rağmen bir seçmenin yanında başka bir seçme oy kullanma kabinine girerse veya benzeri bir usulsüz durum olursa dilekçe ile bu durumun ortaya konması gerekiyor. Ancak şikayet ve itiraz usulleri birbirinden farklı olduğu için bu konuda seçmenlere oy kullandıkları okulda baro, siyasi partiler veya diğer sivil toplum kuruluşları tarafından görevlendirilmiş avukatlardan yardım almalarını öneriyoruz” ifadelerini kullandı.

Oy kullanmayana ceza

Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un 158. maddesine göre, oy verme yönünden kendisine yükletilmiş olan ödevleri ihtara rağmen yapmayan seçmenlere idari para cezası verileceğini belirten Topukcu, “Oy kullanmayan seçmenlerin idari para cezası yaptırımı ile karşı karşıya kalmaları mümkündür. Öte yandan seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un yedinci bölümü ‘Seçim Suçları ve Cezaları’ başlığını taşımaktadır. Bu düzenlemeler çerçevesinde seçim kurullarının görevlerini ifa etmesine engel olmak, propaganda yasağına uymamak, haksız oy temini veya oy kullanmanın engellenmesi durumlarına sebep olmak, sandık başında müdahalede bulunmak, içki yasağına uymamak gibi pek çok sayıda eyleme ilişkin yaptırımlar düzenlenmiştir” sözlerine yer verdi.